Tamaziɣt di Internet, tikti taqdimt s wallalen ijdiden

0

Deg webrid i d-tewwi tiddukla Numidya deg wesnerni n yedles d tira n tmaziɣt, thegga-d ass n ssebt 04 Yunyu 2016, deg usideg (wexxam-is) timlilit d tɣamsa taɣelnawt, anda i d-tberreḥ s usunẓu unṣib n usenfar amynut i d-tewwi.

DSC_0135

Asenfar: d aseqdec n wallalen itiknulujiyen imaynuten i weḥraz d wesnerni n tgemmi tadelsant timawit tamaziɣt

Segmi d-tlut tiddukla Numidya di 1990, d iɛeggalen-is kkaten deg webrid n weḥraz d wesnerni n tutlayt d yedles amaziɣ s tantaliwin-is akk. Am uheggi n yermad idelsanen akka am win n Yennayer i uɣalen d azamul n umezruy n tefriqt ugafa, isaragen, aselmed n tmaziɣt, asebɣes n yemyura i usufeɣ s tmaziɣt, asiẓreg n yedlisen, tiselliwin, iɣmisen, timɛayin, timezgunin, tisuqlin,…..

DSC_0166

Abrid-agi i d-tewwi tiddukla Numidya, ilaq-as allalen d lǧehd n yergazen d tlawin akken ad yeffeɣ ar tafat, d ayen i tt-yeǧǧan tfures tagnit i d-tger tiddukla lurup, deg ukatar n wahil n tallalt i uḥareb d tikci n wazal i tgemmi tadelsant di lezzayer. Azal yeddem usenfar-agi, d tixuṭṭra-ines, i t-yeǧǧan ad yettwaqbel netta d 18 isenfaren nniḍen di tmurt-nneɣ, tadrimt-agi ad tqabel 90% seg wazal n tedrimt n usenfar, ma 10% i d-yegran d tiddukla Numidya ara ten-iqablen sɣur-s.

D acu-t usenfar-agi ?

Yebna ɣef 4 yeḥricen :

Amezwaru : aheggi d wesdukel n wawalen (une plate-forme numérique) ara yuɣalen d amawal s waṭas tutlayin (tamaziɣt / tafransist / taɛrabt, tezmer ssya d asawen a d-tkemmel teglizit), d talɣa n wesdukel akk leqdic n welqaḍ i yebdan yettwaxdamen seg wacḥal aya di tiddukla Numidya, ( ama d inzan, timseɛraq, tinfaliyin, imawalen n taɣulin, ismawen imukan,….) d ayen i izemren ad yessefti aṭas n lecɣal nniḍen ladɣa deg useqdec n tmaziɣt deg wallalen imaynuten yecban les tablette, smartfun, …… .

Wis-sin : aselmed n temsirin n tmaziɣt di l’internet , adeg-agi (site) ad yessiweḍ tamaziɣt alamma d win i yebɣan ad tt-yelmed anda ma yella di ddunit, timsirin-agi d tiririt i waṭas n medden i yessaramen ad lemden tamaziɣt maca ur zemren ara ad ruḥen ar tiddukliwin neɣ tisuddutin i tent-id-yettheggin, ama ɣef lbeɛd neɣ d lqella n lweqt, am wakken daɣen ad yuɣal d tallalt i uselmad n tmaziɣt, ama i uheggi n temsirin, iluɣma, iḍrisen,…

DSC_0170

Wis-tlata : aɣmis i tira s tmaziɣt, d tagnit i usefti n tira s tmaziɣt, d asebɣes n yemyura d tutlayt, am wakken i tezmer ad yili ssyen akin d adriraw, i useqdec n yeḍrisen ama i uselmed, neɣ i wid yesseqdacen tamaziɣt di taɣulin nniḍen ( anadi, …..).

Wis-rebɛa : asufeɣ n 4 temɛayin s isunaɣ igerrzen, ɣef lkaɣeḍ d CD, d tagnit ama i warrac, imi timɣarin-nni i d-yemmalen timɛayin, ruḥen negrent, ama i uselmed n tmaziɣt, d allal ad isel unelmad ad yernu ad iɣer, ugar ɣef tsuqelt ama s taɛrabt neɣ s tefransist.

Ihi di 18 wagguren, tilist n tirin s annar n usenfar-agi, iɛeggalen n tiddukla Numidya d wid yebɣan ad ddun deg usenfar-agi, ɛegglen ad ldin tiwwura n wallalen imaynuten n teywalt ( communication), i lfayda tgemmi tamaziɣt, akken ad tejbu ɣef ddunit, ddunit ad tejbu fell-as. I wakken daɣen medden ad qqerben mliḥ, u ad issinen lecɣalat-agi, aṭas n temliliyin ara d-yettwaheggin deg wannar, ama d tagnit i useqdec umawal, aɣmis, tira n tmaziɣt, alqaḍ n temɛayin, ……

DSC_0148

Acuɣer n usenfar-agi ?

zik qqaren aregmay ( illetré) d win ur nessin ad iɣer neɣ ad yaru, tura, d win ur nessin ad yesseqdec allalen amaynuten ( aselkim: micro-ordinateur), ulac ilemẓi lawan-a ur nesɛi asebter Fasbuk, yewweḍ ula d imɣaren, anesgram, …….. ifun, …… fasbuk, d wigi d annar n yallass n yelmeẓyen, n medden merra. tura i tmaziɣt-nni ? anda tella deg wannect-a akk ? Tidet adlis n lkaɣeḍ azal-is meqqer, werǧin ad yenger, lameɛna, tura yesɛa takniwin. d wa i d adif n tekti, d wa i d acuɣer n leqdic-agi.

D Mass Wamara Akli, d amassay di tiddukla Numidya, d aɛeggal n usenfar, ihi, i d-yesfehmen zdat ineɣmasen i d-yerran i teɣri, d inebgawen n lḥerma n tiddukla Numidya, akk ttfaṣil n usenfar-agi, yeḍfer-itt-id weskasi, anida i d-yerra wakli akk d Mass Leɛgab Buridan i yesteqsiyen n ineɣmasen d win iḥedren, ssyin tessegra-d tiẓet, s tiẓet i mfaraqen.

Kra n yeɣmisen i d-yemmeslayen

sawt el gharb EL-WATANLibertéEL-KHABAR

Share.

About Author

mokrane B

Leave A Reply