ZOHRA, AKKEN KAN D-TUГ TEFTILT-IS, TENSA

0

Zohra, d tacennayt taqbaylit, tlul-d akken kan tefra tegrawla n Lzzayer, di 17 duǧember 1962 deg Ugemmun, taddart d-yezgan di Larebɛa n At Yiraten.

A leεtab-iw iruḥen
A win xelseɣ s temẓi
Ay afus iten-ijebren
Ass-agi budden-ak tirẓi
D lxir-ik i d-yuɣalen
Imsewweq-d d ccḥani
Am win yettrebbin azrem
Tura yenneḍ-as-d i yiri

Tameddurt n Zohra tettak anzi ar tid n tullas n taddart-is di tallit-nni. Telmed tilufa n wexxam, asewwi, aniwel, tibḥirin, tamegra, llqeḍ uzemmur, tullma n taduṭ… Teǧǧa aɣerbaz mi tewweḍ s aswir wis 5, akken ad tuɣal ilmendad n yemma-s yuḍnen. Xas akken teǧǧa aɣerbaz, maca mazal-itt tḥemmel taɣuri n yedlisen, tḥemmel daɣen ccna d uẓawan.

Kkseɣ talaba ɣef yiri-w
Fkiɣ-tt i widen yeεran
Ssemdiɣ-as irebbi-w
I ugujil mebla imawlan
Nekk ɣileɣ mi ḥnin wul-iw
Akkenni medden akk llan
Selmen-iyi lwaldin-iw
Ass-a mi yi-bdant lemḥan

Temẓi-s tɛedda am waḍu, deg useggas n 1980, tesɛa 18 iseggasen, tezweǧ, tesɛa-d taqcict maca ur tɛeṭṭel ara tennebra. Deg useggas 1982 tessufeɣ-d aḍebsi-ines amezwaru azwel-ines : « Yemma ixdeɛ-iyi zzher-iw ». Terza ar tmurt n Fransa, din tezweǧ i tikkelt tis snat, tesɛa-d taqcict nniḍen maca ur tɛeṭṭel ara tennebra daɣen.
Ayen yezrin fell-as yeqqed ul-ines, ɣef waya ad naf ccna-ines yezzi ɣef uguren i tedder, i tettidir tmeṭṭut taqbaylit, ɣef wuguren n ddunit, isefra-s qqazen deg wulawen n wid ara sen-yeslen, jerḥen, sruyen-d tameṭṭut yeddren deg wuguren akk d tin yettidiren di tlemmast n wuguren.

Kfan wussan di leεmer-iw
Mi yekna lqedd-iw
Ẓẓay ufud i tikli
D tamɣart i sεeddaɣ temẓi-w
I sεeddaɣ temẓi-w
Win i d-rebbaɣ yerwel fell-i

Deg yennayer 1995, Zohra tesselqef deg yiwen n ubaxix n ubrid ger temdint n Marsay d Lpari, temmut di leɛmer-is 32 iseggasen. Ass-nni d ass amcum fell-as, d yir ass i wid i tt-iḥemmlen. Yuɣ lḥal texdem tameɣra di temdint n Marsay di Fransa imi tekfa tḥar ad tuɣal ar Lpari. Temmut deg irebbi n yimdukal-is, gar-asen win s-yekkaten agambar « Ɛellawa BEHLULI », aneggaru-agi yaḥka-d ɣef wass-nni, yenna-d : « Ass-nni, deg wakken liḥala n tegnawt ur terkid ara, ur yelli ara di ddahn-nneɣ akken ad nekcem ar Lpari deg yiḍ-nni, maca Zohra teckernenneb deg-neɣ tebɣa ad nruḥ syinna. Nenna-as belli ur tessefraḥ ara tikli n yiḍ imi akka yexṣer igenni… maca netta tugi ad aɣ-d-tsel. Dɣa nuɣ-as awal akken ad ten-saɛef. Deg webrid tettmeslay-aɣ-d kan ɣef icennayen yemmuten, dɣa Ḥsen MEZZANI, am wakken iwerra-as Rebbi ad tent-lḥeq ar wanda wwḍen di kra n tsaɛtin kan. Deg webrid yewwet wegris, agu, ur tettwaliḍ ara ula d aḍad-ik, s tmara i tleḥḥu tkeṛṛust. Akken iṛuḥ ad yali wass, ddeqs i d-nelḥa, ur nuki imi tecceḍ tkeṛṛust, anehhar ur yeḥkim deg-s, tṛuḥ…. Nwala tafekka n Zohra tugi ad d-tembiwel, tugi ad d-tegger nnefs, tugi ad d-terr i wawal-nneɣ, nefhem belli dayen temmut. »

Imi iyi-d-tewḍeḍ a lxiq
Refdeɣ-d acewwiq
Гef lemḥayen i d yi-yuɣen
Win ur nesεi lzem-is rqiq
Awal ad t-yectiq
Ad t-id-yini ger medden
Ur ttkal ara ɣef werfiq
Xas yenɣa-k ṭṭiq
Ur ḥekker i gma-k ass-a

Ṣṣut-is yewweḍ akk imeẓẓuɣen n Leqbayel, aladɣa ar tullas, tulawin. Xas akken lmut tḥudd-as-d tilas, maca Zohra tessaweḍ ad tessekles 36 n tezlatin di 15 iseggasen : « ayen ayen ? , Kfan wussan di leɛmer-iw, A k-ḥkuɣ ay amyaru, Tayri, zerɛeɣ ur d-mgireɣ ara… », texdem aṭas n tmeɣriwin di tmurt n Fransa, isem-is d ṣṣut-is yeqqim-d. Tecna d waṭas n yicennayen, gar-asen : SAIDANI Rabah, Mhenna OUZAID, Moh SMAIL.

Fahim MESSAOUDENE

Share.

About Author

Avatar

Fahim MESƐUDEN, d yiwen n umedyaz u d amyaru s tutlayt n teqbaylit, ilul ass n 07/05/1981 deg taddart n Uzaɣar Ɛwana, taɣiwant n Yiɛekkuren. Deg useggas n 1986, imawlan-is ruḥen zedɣen di taddart n Agarsafen, taɣiwant n at-yeǧǧer, id-yezgan γer tama n teẓgi n ukefadu, anda yella yezdeɣ ass-a, sebba n waya d aɣerbaz ay-s ulac deg taddart i deg-i s teɣli timiḍt. Deg useggas-nni i yekcem s aɣerbaz amezwaru n taddart-agi. Seg uɣerbaz alemmas ar tesnawit, si tesnawit ar tesdawit, yeffeɣ-d s-yinna deg useggas n 2004, s ugerdas n DEUA en électronique. Yessker-it-id umussu adelsan n taddart-is, d netta it ideggren ad iḥemmel tira, tamedyazt, d yidles sumata. Seg ujrured ar waḥrured, seg waḥrured ar tikli. Skud teddun wussan, yettidir timsal, tidyanin, allaɣ-is yesseklas-itent d isefra akken ad idirent i lebda. Si temẓi-s i yekčem γer wannar n yidles, imi kra n win i ikečmen deg-s yekkat ad-yawwi amaynut. Fahim yella d imceggaε n Radyu n Numidya deg useggas 2011, aṭas n tedwilin i yessekles i umaṭṭaf-agi. Deg useggas n 2014 yebda yettaru imagraden s teqbaylit deg waγmis « Tiɣremt » s yisem « Tansa n Talsa ». Xas akken abrid n usiẓreg ḥarcaw, netta yelḥat ḥafi, yerẓa asalu-s deg useggas n 2013 yessufeɣ-d adlis-ines amezwaru, di teẓrigin RichaELSAM, azwel-is : « Tiyersi (le nœud) », d ammud n yisefra deg-s 38 isefra. Aseggas mbaɛd, di 2014, yerna yessufeɣ-d adlis niḍen, d ammud n tullisin akked tneqqisin, azwel-ines « Timsirin n ddunit ». D adlis-is d-yeffɣen di teẓrigin n SEFRABER di tmurt n Fransa. Ugar n waya, Fahim ass-a d aselmad n tiliktrunit deg uɣarbaz n uselmed n lḥerfat n BUXALFA ( Tizi Uzzu )

Leave A Reply