Ḥmed Lemsiyyeḥ

0

 

D amedyaz, isem-ines deg waddad aɣarim Gezlan Ḥmed, ilul deg useggas 1877 deg Tizi Mlala, deg lɛerc n At Tudert, taɣiwant n At Wasif. Baba-s d Muḥ Ssaɛid, yemma-s d Ḥlima n at uɛebdellah, d netta id amenzu ger rebɛa watmaten-is.

Ḥmed ur yekcim ara aɣerbaz, acku aɣerbaz ur yettwabna ara di temnaṭ n wanda yezdeɣ, alarmi d aseggas 1910, di tallit-nni yuɣ-it lḥal d argaz.

Ḥmed am netta am yelmeẓyen n taddart-ines, lxedma-ines d akal, d tkessawt. D lḥif d tiẓiwelt ahat i t-yerran ad tt-yerr ɣef lwaɛd isefra.

Ḥmed d argaz n wawal, d argaz i tent-iferrun, mačči seg wid i tent-iḍellun. Tamedyazt-ines, tewzen tuffaf. D netta i d as-yeqqaren ulac taluft ur nesɛi tifrat. Acku yalmi ara tekres, d netta i tt-ifettin, yalmi ara tluɣ, d netta i tt-yessizdigen, yalmi tendeḥ tmessi d netta i tt-yessensayen.

Ḥmed irad-as Rebbi ad yeǧǧ takessawt, d lxedma n wakal, yuɣ taḥanut di tubiret, dinna i d as-yenna :

Aqla-ɣ netruzza

Nennum lɛezza

Kul lɛebd s lḥerma-s

Yiwen ubilaǧ di Ḥemza

Semman-as Lebwira

Ɛecqen medden di ssekna-s

Di tubiret, ur yeǧǧi amḍiq. ur yeǧǧi Sidi Ɛisa, Ɛin Wassara, Busɛada, Suqhras, Lqelɛa, leɛdawra.

Deg yiwen usefru ɣef Sidi Ɛisa yenna-yas :

Sidi Ɛisa ben Ḥmed

Fell-ak i nɛemmed

Ay izem iqublen Sseḥra

ɣef teɣyult rani zayed

a d-nawi lefwayed

si lexmis m leɛdawra

ur yeqqim ara kan di tubiret imi yunag ula ɣer Fransa, ad ijerreb ula d netta ẓẓher-is. S teɣzi n 18 iseggasen, netta d axeddam di Fransa, imi yexdem di Luzin n Citroën. Lmektub yerra-t-id ɣer taddart-ines Tizi Mlal, asmi s d-yessawel weɣrum n tmurt-is. Ssend ṭṭrad umaḍal wiss II, deg twaɣit n 08 maggu 1945, tuɣ-it lḥal di taddart-ines, anda d-yewwi yiwen usefru ɣef twaɣit-nni :

A Fransa buddeɣ-am laḍman

A m-iruḥ ɣef waman

Am ihud lemrasi

Irgazen yeswan lbizan

ɣellin am yizan

xas rrṣaṣ la d-yettisti

Ḥmed aṭas i yedda ɣef uḍar, ur yeǧǧi amḍiq, alarmi d asmi d-yeɣli fell-as waṭan, yeqḍeɛ fell-as aḥerrek, yuɣ-itent deg uḍar. Yeqḍeɛ fell-as tikli, yectaq leḥbab ad ten-iẓer. Yiwen wass yerza-d fell-as yiwen seg imeddukal-is, yenna-yas :

  • A Ḥmed tessefraḍ ɣef waṭas n temsal, lameɛna taluft uḍar-ik ur tessefraḍ ara fell-as.

Yerra-yas-d Ḥmed s usefru :

Tiyita uɣeɣ di lḥafer

Bezzaf i nenṭar

Cehrayen ma drus aya

Aql-aɣ di lmeḥna nermel

A ssaddat newḥel

D Ḥmed-nni n zik aya

Azekka yinna kan ɣef yiles n wid d-yessawḍen awal, Ḥmed yekker yedda ɣef uḍar-is yeḥla.

Yenna daɣen deg yiwen usefru

A Ǧebril kečč d amersul

Ad k-iniɣ awal

Aweḍ ɣer Rebbi ini-yas

Ini-yas Ḥmed d agewwal

Ad fell-ak yettsal

Anida teǧǧid ayla-s

Ccib yeɣli-d d amellal

Iɛedda-yi lḥal

ṭṭmeɛ di Rebbi layas

tamettant n Ḥmed tella-d ass n 25 di Dujember 1951, yesɛa 250 isefra rsen di ONDA wa d wiyyad qqimen-d deg yimi n lɣaci, ttawin-ten medden seg yimi ɣer umeẓẓuɣ, ma d wiyyaḍ tessebleɛ-iten tatut. Am wakken i t-yessebleɛ wakal ad as-yeɛfu Rebbi i umedyaz.

Share.

About Author

youcef achouri

Youcef Achouri d aɛeggal di tiddukla Numidya, d amedyaz, d ameskar s tutlayt tmaziɣt, ddeqs n tsuqqilin i d-yerra ɣer tmaziɣt, gar-asent: - « Cyrano de Bergerac », « Al Aǧwad »... ; am wakken daɣen i yura ungal « ijeǧǧigen n ccwal» d wammud n tullisin. Am wakken i yella daɣen seg igejda n weɣmis « Tafukt », asmi yella s ttawil n lkaɣeḍ. Yella daɣen d yiwen si terbaɛt umezgun n tiddukla Numidya. Ar tura, ddeqs seg isenfaren-ines werɛad d-ffiɣen...

Leave A Reply